Ngày 2.11, xã Quế Lộc (Nông Sơn) tổ chức lễ công bố quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh đối với di tích Tân Tỉnh Trung Lộc – căn cứ Nghĩa hội Quảng Nam.
Năm 1885, hưởng ứng phong trào Cần vương, Nghĩa hội Quảng Nam dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Duy Hiệu đã chọn khu căn cứ Tân Tỉnh – Trung Lộc ở vùng Khe Canh (thuộc tổng Trung Lộc), nay là thôn Lộc Tây, xã Quế Lộc, huyện Nông Sơn đóng đại bản doanh.
Khu đại bản doanh được xây dựng trên diện tích khoảng 40.000m2, có vị trí địa lý thuận lợi cho cuộc kháng chiến. Nguyễn Duy Hiệu đã thiết lập bộ máy điều hành gồm có nha, thự, ty, niết, bãi luyện quân, ngục thất, kho tàng, văn miếu… như một cơ quan nhà nước quản lý một vùng lãnh thổ. Tân Tỉnh, Trung Lộc là căn cứ quân sự quan trọng nhất của Nghĩa hội Quảng Nam, là cơ quan hành chính, quân sự thu nhỏ của phong trào.
Tuy chỉ tồn tại gần 3 năm (1885-1887) nhưng phong trào Nghĩa hội Quảng Nam đã chứng tỏ tinh thần yêu nước bất khuất của người dân xứ Quảng, từ phong trào này đã đào luyện được những người ưu tú để tiếp tục tham gia các phong trào yêu nước vào những năm đầu thế kỷ XX.
Tại Quyết định số 2256 ngày 9.8.2021, UBND tỉnh Quảng Nam quyết định công nhận Khu căn cứ Tân Tỉnh Trung Lộc – căn cứ Nghĩa hội Quảng Nam là Di tích lịch sử cấp tỉnh. Đây là cơ sở, tiền đề để UBND huyện Nông Sơn đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, lập hồ sơ khoa học, tổ chức hội thảo khoa học với quy mô quốc gia để đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích quốc gia vào năm 2025, nhân kỷ niệm 240 năm Phong trào Nghĩa hội Quảng Nam.
Dịp này, UBND xã Quế Lộc công bố quyết định thành lập Ban quản lý Di tích lịch sử Tân Tỉnh Trung Lộc – căn cứ Nghĩa hội Quảng Nam với 22 thành viên.
Tâm Lê